Thiếu “mặt tiền”
Có mặt ở phòng “một cửa” phường Cửa Đại (TP.Hội An), chúng tôi chứng kiến cảnh hàng chục người dân địa phương đến giải quyết công việc liên quan đến tách thửa quyền sử dụng đất. Ngồi đợi đến lượt mình, bà Phạm Thị Anh (tổ 8, khối Phước Hòa, phường Cửa Đại) cho biết: “Tôi có 4 đứa con, 2 đứa con trai ở phía trước và sau nhà trong diện tích đất 170m2. Xin tách không được nên để miết đó. Mình còn trẻ thì tách trước ra cho con chứ sau này nói qua nói lại mệt lắm”. Nhiều hộ dân cũng gặp cảnh tương tự. Nhà ông Hồ Phán nằm trước Trường Tiểu học Đỗ Trọng Hường (khối phố Phước Trạch, Cửa Đại). Vợ ông bị tai biến, ông buôn bán lặt vặt trước trường nên hoàn cảnh gia đình còn nhiều khó khăn. Thửa đất nhà ông có chiều ngang mặt tiền là 9m, nhà đang ở 5m, chiều ngang còn lại 4m nên ông làm đơn gửi thành phố xin bán mảnh đất trên để trả tiền nợ thuốc men chữa bệnh cho vợ nhưng chưa được giải quyết…
Theo Quyết định 777/QĐ-UBND ngày 15.3.2011 của UBND tỉnh, đối với khu vực đô thị như phường ven biển Cửa Đại, chỉ cho phép chủ sở hữu quyền sử dụng đất tách thửa cho tặng con cái với thửa đất có chiều ngang 4m trở lên, thửa tách để bán thì mặt tiền thửa bán phải 7m trở lên. Bà Lê Thị Ánh, cán bộ địa chính - xây dựng phường Cửa Đại cho biết địa phương có nhiều hộ hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhưng muốn bán đất theo quy định cho phép là 7m thì không còn đủ diện tích để xây dựng. Qua khảo sát thực tế, toàn phường hiện có 70 hộ với hơn 300 nhân khẩu đang có nhu cầu tách thửa cho con hoặc bán để giải quyết nợ nần. Trong khi đó, hầu hết khu dân cư Cửa Đại đều ở chen chúc nhau. Các hộ gia đình đang sử dụng đất ở chỉ có chiều ngang 7 - 8m, cá biệt mới có 11m và hầu như không có lô đất nào có 15m chiều ngang như các vùng Cẩm Thanh hay Cẩm Hà. Trước thực trạng này, địa phương đã hướng dẫn công dân làm đơn cứu xét gửi các ngành chức năng và UBND thành phố quan tâm giải quyết. Ông Nguyễn Sinh - Chủ tịch UBND phường Cửa Đại nói: “Địa phương tha thiết đề nghị thành phố sớm giải quyết cho những trường hợp khó khăn, đồng thời đề nghị điều chỉnh Quyết định 777 cho dân trên một số tuyến đường hợp lý”.
Tại Thanh Hà, phường mới chia tách của TP.Hội An, tháng nào địa phương cũng có trường hợp xin tách thửa nhưng “cấn” Quyết định 777. Trong khi đó, phần lớn thửa đất nằm trên các tuyến đường và khu dân cư mới quy hoạch của Thanh Hà như Điện Biên Phủ, 28/3, ĐT607, ĐT608… đều có chiều ngang mặt tiền dưới 10m. So với quy định tách thửa phải đủ 7m trở lên thì 3m mặt tiền còn lại là không thể tách được. Ông Nguyễn Kim Châu - Chủ tịch UBND phường cho biết, người dân đã biết quy định này nên thường làm đơn cứu xét gửi UBND thành phố xin được xem xét giải quyết. Sau khi thụ lý đơn, UBND thành phố đã bàn giao hồ sơ về phường để địa phương khảo sát, kiểm tra cụ thể và đề xuất với thành phố phương án giải quyết. “Thực tế, chúng tôi thấy hầu hết bà con có hoàn cảnh khó khăn nên sau khi kiểm tra đã đề xuất với thành phố cho phép tách thửa. Tuy nhiên, nhiều hộ không khó khăn, bệnh tật hoặc không nằm trong trường hợp đặc biệt thì cứ đúng quy định thực hiện” - ông Châu nói.
Tháo gỡ vướng mắc
Qua tìm hiểu, thực tế 13 xã/ phường tại Hội An thì địa phương nào cũng có trường hợp “cấn”, không được phép tách thửa đất. Hàng trăm hộ ở khu vực đô thị như Cẩm Phô, Minh An, Thanh Hà, Cẩm Châu, Cửa Đại, Cẩm An, Cẩm Nam, Tân An, Sơn Phong và khu vực nông thôn như Cẩm Thanh, Cẩm Hà, Cẩm Kim, Tân Hiệp không đủ điều kiện quy định nên không được phép tách thửa. Vì thế, họ làm đơn cứu xét gửi UBND thành phố. Trước bức xúc của chủ sở hữu quyền sử dụng đất trong việc tách thửa, TP.Hội An đã xem xét từng trường hợp cụ thể để tháo gỡ vướng mắc.
Hiện nay, UBND thành phố tiếp nhận nhiều đơn thư cứu xét, đề nghị tách thửa của người dân. Theo ông Trương Văn Bay – Phó Chủ tịch UBND TP.Hội An, thực hiện chủ trương xây dựng thành phố sinh thái cần phải quy định điều kiện để hạn chế tách thửa. Tuy nhiên, thành phố luôn sẵn sàng tháo gỡ vướng mắc và giải quyết bức xúc của người dân. Vì thế, từng trường hợp cụ thể đã được xem xét, giải quyết trên cơ sở đề xuất của các xã - phường. Trên thực tế, hầu hết hộ khó khăn, gia đình chính sách, hộ có người ốm đau, nợ nần, đông nhân khẩu… đã được thành phố giải quyết tách thửa. Mặt khác, công tác quản lý đất đai cũng được các ngành chức năng tăng cường. Thành phố cũng yêu cầu tất cả các xã - phường phải triển khai nghiêm túc việc khảo sát, kiểm tra cụ thể và đề xuất phương án giải quyết nhu cầu tách thửa đúng đối tượng, đúng hoàn cảnh; không để xảy ra tiêu cực hoặc lợi dụng chủ trương để trục lợi. Riêng đối với các trường hợp tách thửa để cho tặng con cái, thành phố yêu cầu sau khi tách phải cam kết chỉ để ở và không được bán.
Tuy vậy, qua nhiều lần nghe cử tri địa phương phản ánh về quy định này, Đại tá Lê Ngọc Lưu - Trưởng Công an TP.Hội An, đại biểu HĐND thành phố khu vực 2 phường Cẩm An và Cửa Đại đề nghị: “Phải khảo sát, đánh giá lại việc thực hiện Quyết định số 777. Trước đây để xây dựng thành phố sinh thái nên đã ban hành một số quy định, bây giờ trái với pháp luật. Để kéo dài là không được vì đây là quyền lợi của nhân dân, phải sớm sửa đổi”.